Erol Güngör – Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar

Ahlak değerleri diğer değerlere oranla, psikolojinin önemli bir konusunu teşkil eder, çünkü insanın sosyal gelişmesi genellikle bir ahlakî gelişmeden ibarettir. Sosyal bir varlık olmak, başka insanlarla karşılıklı ilişkiler halinde yaşamak demek olduğuna göre, böyle bir hayatın öncelikle ahlak değerlerine dayanması şaşırtıcı değildir. Ahlak değerleri nelerden ibarettir, ahlak değerleriyle davranış arasındaki ilişki nedir, ahlak değerleri nasıl meydana gelir, nasıl öğrenilir ve benimsenir? Ahlakî düşüncenin genel zihin gelişmesi içerisindeki yeri nedir? Bu soruların cevaplarını takip eden ikinci bölümde ahlak değerleriyle sosyal, iktisadî, estetik, vs. diğer değerler arasındaki muhtemel ilişkiler araştırılmış, Türk toplumunun belli kesimlerinden alınan örnek grupların değer sistemleri arasında karşılaştırma yapılmıştır. 156;Laboratuar şartları altında ihtilafa düşürülen iki şahıs arasındaki münakaşanın lenguistik tahlili yapılarak objektif ve subjektif mana sistemlerinin nisbî ehemmiyeti tatbik edilmiştir. Girişte psikolojinin yeni ehemmiyet vermeye başladığı ihtilaf problemleri hakkındaki nazariyeler ele alınır. Eserin esas mevzuunu teşkil eden ikinci bölümde aynı kelime ve kavramlara yüklenen objektif ve subjektif manaların ihtilafın oluşmasındaki ve şekillenmesindeki tesirleri değerlendirilir. Mütefekkirin Amerika'da bulunduğu sırada yaptığı deney ve araştırmaların hülasası olarak doçentlik tezidir. 157;Erol Güngör'ün muhteşem çevirisiyle... Bu kitabın sosyal psikoloji öğrencilerine bir rehber olması düşünülmüştür. Bunun başlıca iki sebebi vardır. Birincisi, sosyal psikoloji kitaplarının hiçbiri elinizdeki eser gibi sistemli bir teorik temele dayanarak yazılmamıştı. İkinci sebep ise sosyal psikolojiye iki ayrı yaklaşım tarzından birinin bizce daha uygun görülmesi ve yazarların da bu usulü benimsemiş olmalarıdır. Bilindiği gibi, bazı sosyal psikologlar bu sahanın problemlerini daha sosyolojik bir açıdan ele alırlarken, bazıları sosyal psikolojinin aslında bir psikoloji dalı olduğunu göz önünde tutarak onu psikolojinin temel prensipleri çerçevesinde ele almayı uygun bulurlar. İşte Krech ile Crutchfield'in bu kitabı, sosyal psikolojiyi tecrübî psikolojinin kavram yapısı içinde teorik bir temele oturtma çabalarının en iyi örneğini teşkil etmektedir.